Αεροστατισμός

         Ο αεροστατισμός (ballooning ή aerostatics) αφορά τον αεροπορικό όρο για πτήση με αερόστατο ή zeppelin. Το αερόστατο είναι μία πτητική συσκευή η οποία αιωρείται στον αέρα και αποτελείται από ένα μπαλόνι, φτιαγμένο από χαρτί ή ύφασμα γεμάτο, με θερμό ατμοσφαιρικό αέρα ή με ελαφρύτερο από τον αέρα αέριο (υδρογόνο, ήλιο, φωταέριο, μεθάνιο, αμμωνία) και την λέμβο (εξάρτημα σαν μεγάλο καλάθι) που κρεμιέται από το μπαλόνι και εξυπηρετεί για τη μεταφορά επιβατών ή φορτίων. Περιλαμβάνει τα «ελεύθερα αερόστατα», τα «αερόπλοια» και τα «προσδεμένα αερόστατα».

           Η πρώτη προσπάθεια κατασκευής και ανύψωσης αερόστατου στον ελλαδικό χώρο πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα την 21^η Φεβρουαρίου 1803, στη αυλή του Αλή Πασά, από τον χρυσοχόο Έλληνα Παχώμη[1] ή Μπαχώμη, που καταγόταν από το Συράκο της Ηπείρου. Ο Παχώμης κατασκεύασε ένα αερόστατο δικής του έμπνευσης με την οικονομική συνδρομή του Αλή Πασά. Την ημέρα που είχε προγραμματιστεί η ανύψωση του αερόστατου είχε χιλιάδες θεατές στην πλατεία. Ενώ όλα ήταν έτοιμα για την ανύψωση, ένας από τους βοηθούς του Παχώμη προκάλεσε μια ανάφλεξη και κατέστρεψε το αερόστατο. Ο Αλή Πασάς δεν ενίσχυσε ξανά την προσπάθεια.

               Πριν τα τέλη του 19^ου αιώνα, οι πτήσεις με αερόστατα ήταν ήδη εθισμός στην Ευρώπη και δημοφιλές άθλημα στην Βρετανία. Ήταν η εποχή όπου ο πρωτοπόρος του αερόστατου Eduard Spelterini[2], ελβετικής καταγωγής, ταξίδευε με το αερόστατο «Urania», κάνοντας επιδείξεις πτήσεων. Το 1887 έφτασε στην Ελλάδα όπου την 15^η Απριλίου 1890, πραγματοποίησε την πρώτη ανύψωση του αερόστατου του σε μια μάντρα απέναντι από την πλατεία Ωδείου, επί της οδού Πειραιώς. Όποιος επιθυμούσε να ανέβει στο αερόστατο πλήρωνε εισιτήριο 100 χρυσών φράγκων, ενώ υπήρχε οικονομικότερο εισιτήριο για όσους επιθυμούσαν να παρακολουθήσουν την όλη προσπάθεια από κοντά. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, είχαν μαζευτεί περισσότεροι από 30.000 θεατές και όπως έγραφε μια εφημερίδα[3] της εποχής:

[...].ο Ρωμηός όταν γνωρίζη ότι δύναται να απολαύση ενός θεάματος απληρωτί, δεν κάμνει την τρέλλαν να πληρώση[...].

Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1927, για πρώτη φορά, πέταξε στην Αθήνα το αερόστατο του ο γνωστός Ferdinand Adolf Heinrich August Graf von Zeppelin[4].

Οι πρώτες πτήσεις στο χώρο του αεροστατικού αθλητισμού άρχισαν δειλά στον κόσμο τις αρχές της δεκαετίας του 1960 από τον Σουηδό αεροναύτη-αεροστατιστή Per Lindstrand[5].

              Στα μέσα της δεκαετίας του ΄80 πραγματοποιούνται στην Ελλάδα οι πρώτες σοβαρές και οργανωμένες προσπάθειες στο αεράθλημα του Αεροστατισμού από την Εθνική Αερολέσχη της Ελλάδος. Επιδιώκοντας την αποκέντρωση του αεραθλητισμού, ο Κλάδος Αεροστατισμού της Εθνικής Αερολέσχης Ελλάδος σε συνεργασία με την Ένωση Αεροστατιστών Θεσσαλονίκης (Ε.Α.Θ), από τις 27.10 έως 03.11.1993, διοργάνωσαν, στα Άβδηρα Ξάνθης, το 1^ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Αερόστατων Θερμού Αέρα και το 1^ο Διεθνές Πρωτάθλημα Αεροστάτων Θερμού Αέρα, με Διευθυντή αγώνων τον βετεράνο πιλότο της Π.Α. Αδαμάντιο Ζυγομαλά, αντιπρόεδρο Ε.ΑΛ.Ε και πρόεδρο της Αερολέσχης Μυτιλήνης. Μετά το τέλος των αγώνων ο Πρόεδρος της κοινότητας Αβδήρων κ. Βουρβουκέλης, αποδέχθηκε την πρόταση του Προέδρου του κλάδου αεροστατικής, κυβερνήτη Μίλτου Κοτζαγερίδη για «ετήσια καθιέρωση αγώνων στα 'βδηρα», με το όνομα «Αβδηριάδα[6]» η οποία όμως δεν ευοδώθηκε.

              Αργότερα, η Αερολέσχη Θηβών με τον αεροστατιστή Βασίλη Πετίνη προσπάθησαν να αναδείξουν τον Αεροστατισμό διοργανώνοντας, τον Ιούνιο 1995, το Porto Hydra Ballon Fiesta. Κατέφθασαν εννέα (9) αερόστατα με τα πληρώματα τους από Αυστρία, Λιθουανία, Γερμανία, Ουγγαρία και Τσεχία. Ωστόσο και αυτή η προσπάθεια δεν είχε συνέχεια επειδή η Ελλάδα δεν διαθέτει κατάλληλες καιρικές συνθήκες για να αναπτυχθούν οργανωμένες δραστηριότητες με αερόστατα, πόσο μάλλον αεροστατικούς αγώνες.

Ο αεροστατισμός έχει αναγνωριστεί από την Fédération Aéronautique Internationale (FAI) ως το ασφαλέστερο αεροπορικό άθλημα στην αεροπορία και, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών (NTSB), οι θάνατοι από τα αερόστατα θερμού αέρα είναι σπάνιοι.

---

[1]  Η πρώτη απόπειρα ανύψωσης αερόστατου, στα Γιάννενα επί τουρκοκρατίας. (2017). Ανακτήθηκε 02 Μαρτίου, 2019, από http://ola-ta-kala.blogspot.com/2017/04/1890.html

[2]    Η πρώτη ανύψωση αερόστατου στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1890. Η πρώτη περιγραφή της Αθήνας από ψηλά. (2017). Ανακτήθηκε 23 Μαρτίου, 2019, από http://ola-ta- kala.blogspot.com/2017/04/1890.html

[3]    Το αερόστατον της Χτες. (2017). Ανακτήθηκε 13 Απριλίου 2019, από https://ckastamonitis.com/2017/08/ 24/i-proti-anypsosi-aerostatoy-stin-ellada-ton-aprilio-toy-1890-i-proti-perigrafi-tis-athinas-apo-psila/

[4]  Ο Φερδινάνδος φον Ζέπελιν (1838-1917), είναι γνωστός για την κατασκευή ενός πηδαλιουχουμένου αεροστάτου του αερόπλοιου Γκραφ Ζέπελιν, επισκέφθηκε την Αθήνα όπου η εφημερίδα «Κ» έγραφε στο πρωτοσέλιδο της: «Η εύλογος περιέργεια και η αγωνιώδης αδημονία με την οποίαν οι Αθηναίοι επερίμεναν την διέλευσιν υπεράνω της πόλεώς μας του “Κόμητος Ζέππελιν” ικανοποιήθη επί τέλους χθες την πρωίαν».

Περισσότερα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. (2019).100 Χρόνια-Η Καθημερινή»: Ένας αιώνας με ένα κλικ_1929: Πτήση  Ζέπελιν πάνω από την Αθήνα». (27 Μαρτίου, 1927). Ανακτήθηκε 2 Μαΐου, 2019, από http://www.kathimerini.gr/1013685/gallery/ epikairothta/ellada/ 100-xronia-h-ka8hmerinh-enas aiwnas- me-ena-klik---1929-pthsh-zepelin-panw-apo-thn-a8hna

[5]    Ο Per Lindstrand το 1987, χρησιμοποιώντας ένα αερόστατο θερμού αέρα πέρασε τον Ατλαντικό ωκεανό και τον Ιούνιο 1988 με κλειστή συμπιεζόμενη καμπίνα μπήκε στην στρατόσφαιρα σε ύψος 65.000 ποδιών.

[6]  Γρίφσιας, Δ. (1993). «Oι πρώτοι αγώνες αερόστατων θερμού αέρα στην Ελλάδα». Περιοδικό «ΠΤΗΣΗ και ΔΙΑΣΤΗΜΑ». Τεύχος 108-Δεκέμβριος 1993. Αθήνα.

Αερομοντελισμός

           Αερομοντελισμός (aeromodelling) αποκαλείται η κατασκευή ή η ενασχόληση με την πτήση μικρών αεροσκαφών, που ονομάζονται αερομοντέλα ή απλώς μοντέλα, τα οποία λόγω του μικρού τους μεγέθους δεν δύνανται να μεταφέρουν ανθρώπους.

Η ραγδαία επιστημονική εξέλιξη της αεροναυπηγικής και της τεχνολογικής προόδου προσέφερε την δυνατότητα χρήσης σύγχρονων ελαφρύτερων και ανθεκτικότερων υλικών στις διάφορες πτητικές συσκευές. H χρήση του αεροπλάνου οδήγησε σε συνεχείς βελτιώσεις, ενώ νέες δυνατότητες διαφαίνονταν στην κατασκευή αεροσκαφών που ξέφευγαν από τις ερασιτεχνικές ενασχολήσεις και έμπαιναν στο πεδίο των επιστημονικών και βιομηχανικών ενδιαφερόντων έρευνας και παραγωγής. Νέες επιστήμες δημιουργήθηκαν για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις κατασκευής μιας πτητικής μηχανής, όπως η μηχανολογία, η αεροδυναμική και η αεροναυπηγική, ενώ φαινόμενα σχετικά με τη πτήση, όπως η ολίσθηση, οι επιταχύνσεις, η απώλεια στήριξης & ο δυναμικός φόρτος, μελετήθηκαν και ελέγχθηκαν.

               Ο αερομοντελισμός δεν ξεκίνησε από χόμπι, αλλά σαν επιστημονική έρευνα. Εξελίχθηκε στο τεχνοκρατικότερο των χόμπι[1] επειδή της οποιασδήποτε κατασκευής ενός αεροπλάνου προηγείται η δημιουργία ενός αερομοντέλου ή μοντέλου αεροσκάφους υπό κλίμακα, για την κατασκευή του οποίου απαιτούνται εκατοντάδες εργατοώρες στις αεροδυναμικές σήραγγες των αεροναυπηγικών κέντρων. Σύμφωνα με την απόφαση Δ2/Δ/352/17475/2010-ΦΕΚ 9/Β/13.01.2010, αερομοντέλo είναι αεροπορικός όρος με τον οποίο περιγράφεται:

«…μία ιπτάμενη συσκευή περιορισμένων διαστάσεων, που φέρει ή όχι προωθητικό σύστημα, που δεν έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει άνθρωπο, και το οποίο χρησιμοποιείται για αεραθλητισμό ή ψυχαγωγία. Τα αερομοντέλα μπορεί να έχουν μορφή αεροπλάνου, ανεμοπτέρου, ελικόπτερου, αμφίβιου, αυτόγυρου, υδροπλάνου, αλεξίπτωτου, αερόστατου, αερόπλοιου ή άλλης μορφής. Τα αερομοντέλα μπορεί να είναι τηλεχειριζόμενα, ελεύθερης πτήσης, ή κυκλικής πτήσης».

Οι βασικές κατηγορίες αερομοντέλων χωρίζονται σε δύο ομάδες:  α) σε μοντέλα για πτήσεις, που είναι ανάλογα με τον κινητήρα τους (θερμικού κινητήρα βενζίνης ή νιτρομεθανόλης, στροβιλοκινητήρα-jet και ηλεκτροκίνητα) και β) σε μοντέλα για μη πτήσεις, τα οποία ονομάζονται μοντέλα επίδειξης, στατικά ή ραφιού.

              Αερομοντελιστής ονομάζεται ο κατασκευαστής  μικρών ιπτάμενων συσκευών, οι οποίες δεν μεταφέρουν ανθρώπους. Ένας αερομοντελιστής πρέπει να διαθέτει ευρύ φάσμα γνώσεων (φυσική, χημεία, μηχανική, αεροδυναμική), κατασκευαστικές δεξιότητες, φαντασία και εφευρετικότητα, επειδή τα αερομοντέλα θεωρούνται και ως οι πρώτες ιπτάμενες συσκευές που χρησιμοποιούνται στις δοκιμές νέων ιδεών στην αεροναυπηγική. Σήμερα, σε πολλές χώρες της Ευρώπης, για να πετάξει κάποιος ένα αερομοντέλο απαιτείται ειδική άδεια, που αποκτάται μετά από εξετάσεις.

              Η καταγραφή της εξέλιξης του ελληνικού αερομοντελισμού είναι σχεδόν ανύπαρκτη και εξελίχθηκε με αρκετές θυσίες των πρωτοπόρων ελλήνων αερομοντελιστών. Επειδή όμως πάντα οι λίγοι παθιασμένοι είναι περισσότεροι από πολλούς αδιάφορους ανθρώπους, οι  πρώτες αερολέσχες που λειτουργούσαν σε Θεσσαλονίκη και Πειραιά, αποτέλεσαν τον πυρήνα για να βρεθούν, στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, ορισμένοι ένθερμοι αεραθλητές όπως ο Αλέξανδρος Αυδής και ο επαναπατρισθής από την Βραζιλία Πλάτων Κουρουβακάλης, να αναδείξουν στην Ελλάδα το άθλημα του αερομοντελισμού.

              Σημαντικοί σταθμοί στην αερομοντελιστική ιστορία υπήρξε το 1952 με την ίδρυση της Ένωσις Αερομοντελιστών Αθηνών - Ε.Α.Α. και το 1976 της Αερολέσχης Πειραιώς - AΛ.Π.

Η δεύτερη διοργάνωσε τον Ιανουάριο του 1979, 1980 και 1981 αντίστοιχα, τους Πανελλήνιους διαγωνισμούς πλαστικού μοντέλου, οι οποίοι μετά το 1982 εξελίχθηκαν στους διαγωνισμούς της Διεθνούς Ένωσης Πλαστικομοντελιστών Ελλάδος - IPMS Hellas [2].

              Πρόεδρος της ΑΛ.Π. για πολλά χρόνια ήταν ο γιατρός Παντελής Καλογεράκος, όπου η αγάπη του για τα αερομοντελιστικά θέματα τον οδήγησαν σε πλήθος δημοσιεύσεων. Την προσπάθεια του αυτή εκτίμησε η Υ.Π.Α. και ενέκρινε το 1974 τα έξοδα έκδοσης βιβλίου του σχετικό με τον «Αερομοντελισμό». (Έγγραφο 38 και Έγγραφο 39). 

              Το 1980 ο Π. Καλογεράκος και ο Κ. Πικρός εκδίδουν το βιβλίο «Αεροπορικά Σπορ».

              Τον Δεκέμβριο 1980 κυκλοφορεί ο «Αερομοντελισμός», που είναι το πρώτο ελληνικό βιβλίο για τον αερομοντελισμό, από τον συγγραφέα αερομοντελιστή Αχιλλέα Ε. Φακατσέλη.

Σημαντική υπήρξε επίσης η συνεισφορά του Δημήτρη Ράμου και της «Αερομοντελιστικής Εφημερίδας», η οποία κυκλοφόρησε για 14 χρόνια από την Αερολέσχη Λάρισας.

           Το 1997 και η ψηφιακή εποχή είναι αφορμή να ιδρυθεί το www.aeromodelling.gr από τον Κώστα Κωστόπουλο, ενώ το στηρίζουν γνωστοί αερομοντελιστές όπως ο Γιάννης Κωνσταντακάτος  και Ευάγγελος Μιχαηλίδης. Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του και κατόπιν δικής του επιθυμίας η ιστοσελίδα παραδόθηκε από την οικογένειά του στον αερομοντελιστή Ευάγγελο Μιχαηλίδη, ο οποίος την διαχειρίζεται μέχρι σήμερα. Επίσης, η αεροπορική βιβλιοθήκη παραδόθηκε στον Βασίλη Κατηνιώτη, διαχειριστή του www.aerodata.gr, προκειμένου να καταγραφεί και να αποτελέσει μέρος της μεγαλύτερης αεροπορικής βιβλιοθήκης που μπορεί να προκύψει από την συλλογή αεροπορικών βιβλίων και περιοδικών από πολλές διαφορετικές πηγές.

        Η Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία διοργανώνει τους επίσημους Αερομοντελιστικούς αγώνες στην Ελλάδα, ενώ για να λάβει κάποιος μέρος σε αυτούς πρέπει να είναι μέλος συλλόγου που ανήκει σε αυτήν.

              Σύμφωνα με την Επιτροπή Αερομοντελισμού της ΕΛ.Α.Ο. στον αεραθλητικό αερομοντελισμό δραστηριοποιούνται είκοσι έξι (26) σύλλογοι σε ολόκληρη την Ελλάδα, οι οποίοι διοργανώνουν αεραθλητικές εκδηλώσεις και διεθνείς συναντήσεις μοντελιστών και αθλητών μηχανοκίνητων ανεμοπτέρων, προσκαλώντας κορυφαίους ξένους αθλητές παγκοσμίων και πανευρωπαϊκών πρωταθλημάτων. (Πίνακας 10)

---

[1]   Μετά το πέρας του Β΄.Π. Πολέμου, η γαλλική κυβέρνηση και ο Υπουργός Αεροπορίας της Τρίτης Δημοκρατίας, Pierre Jules Cot, εμπνευστής της "Λαϊκής Αεροπλοΐας", εθνικοποίησε τις βιομηχανίες κατασκευής αεροπλάνων και τις διέταξε να προχωρήσουν στην κατασκευή ελαφρών και φτηνών αεροπλάνων για να διατεθούν στα ευρέα λαϊκά στρώματα. Μια σειρά ιστορικών αεροπλάνων κατασκευάστηκαν εκείνη την εποχή, όχι μόνο από Γαλλικές βιομηχανίες, αλλά και από εταιρείες του εξωτερικού. Το πιο γνωστό ίσως είναι το "Mignet HM.14" σε σχεδίαση του Henry Mignet, που έμεινε στην Ιστορία της Αεροπορίας, σαν "η Ψείρα του Ουρανού"(Pou du Ciel) και ήταν το πρώτο αεροπλάνο που διατίθετο σε κιτ βάρους 160 κιλών και κινητήρα 40 ίππων.

[2]   IPMS Ελλάδος (International Plastic Modellers Society Hellas) Ιδρύθηκε το 1981, ως «μη κερδοσκοπικός σύλλογος ανθρώπων όλων των ηλικιών που αγαπούν τον μοντελισμό, την ιστορία, την ιστορική έρευνα, την τεχνολογία» Είναι ένα από τα εθνικά παράρτημα της Διεθνούς Ένωσης Πλαστικομοντελιστών (International Plastic Modellers Society-IPMS), η οποία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 60 στην Αγγλία.

(http://www.ipms-hellas.gr/site/)

Αερολέσχες και Αεραθλητικά Σωματεία της ΕΛ.Α.Ο.

         Την ΕΛ.Α.Ο. συγκροτούν, ως εγγεγραμμένα μέλη σε αυτήν, Αερολέσχες και Αεραθλητικά Σωματεία, τα οποία εδρεύουν και δραστηριοποιούνται σε όλη την Ελλάδα, καλλιεργώντας τα αθλήματα που υπάγονται σ’ αυτήν. Το δυναμικό της ανέρχεται σε ενενήντα (90) μέλη / αεραθλητικά σωματεία, ως εξής: είκοσι (20) στην Αττική, εννέα (9) στην Θεσσαλονίκη, δέκα (10) στην Μακεδονία, δέκα πέντε (15) στην Θεσσαλία, επτά (7) στην Ήπειρο, δώδεκα (12) στην Κρήτη, οκτώ (8) στην Πελοπόννησο, πέντε (5) στα νησιά του Αιγαίου και τρία (3) στα νησιά του Ιονίου. (Πίνακας 5)

         Η εκπροσώπηση ενός σωματείου-μέλους στην ΕΛ.Α.Ο. γίνεται με έναν μόνο αντιπρόσωπο, ο οποίος διαθέτει μία ψήφο. Για να υπάρχει διαύγεια στις αποφάσεις της ΕΛ.Α.Ο, δεν επιτρέπεται η εκπροσώπηση Σωματείου από πρόσωπο το οποίο έχει ή είχε κατά την προηγούμενη διετία οποιαδήποτε σχέση εξαρτημένης εργασίας ή οποιασδήποτε άλλης μορφής οικονομική δοσοληψία μαζί της και σημαντική είναι η διευκρίνιση ότι:

[...] έμποροι αθλητικών ειδών, καθώς και οι μέτοχοι, εταίροι, διαχειριστές και μέλη του Δ.Σ. αθλητικής ανώνυμης εταιρείας και κάθε είδους εμπορικής εταιρείας, εφόσον αυτές έχουν ως αντικείμενο εργασιών τους την εμπορία ή την κατασκευή κάθε είδους αθλητικών ειδών.[...]

5.1.     Επιτροπές Αεραθλημάτων

             Η  ΕΛ.Α.Ο. στο καταστατικό της (άρθρο 15.4) προβλέπει την συγκρότηση επιτροπών αεραθλημάτων σύμφωνα με τα πρότυπα της F.A.I. Στις αρμοδιότητες των επιτροπών (άρθρο15.5) είναι η ενημέρωση των σωματείων μελών για την διεθνή δραστηριότητα και εμφανίζεται από την τρέχουσα αλληλογραφία της ΕΛ.Α.Ο. Επίσης, σύμφωνα με το καταστατικό, οι Επιτροπές Αεραθλημάτων μπορούν να επεξεργάζονται την

[...]…σύνταξη, αναθεώρηση και διάδοση των αγωνιστικών, οργανωτικών ή άλλων κανονισμών που διέπουν το αεράθλημα στην Ελλάδα, μέσα πάντοτε στο πλαίσιο των ισχυόντων αντίστοιχων διεθνών κανονισμών. Οι κανονισμοί  εγκρίνονται από το ΔΣ και εφόσον απαιτείται και από τον αρμόδιο για τον αθλητισμό, υπουργό.[...]

Οι επιτροπές των αεραθλημάτων μπορούν επίσης με την έγκριση του Δ.Σ. της ΕΛ.Α.Ο, να συνεργάζονται με ενδιαφερόμενα σωματεία για την οργάνωση των ετήσιων προγραμμάτων πανελλήνιων και διασυλλογικών αγώνων, των προγραμμάτων συμμετοχής σε αγώνες εξωτερικού και καθορισμού των κριτήριων επιλογής των εθνικών ομάδων. Μπορούν επίσης να καταρτούν τα αναπτυξιακά προγράμματα για κάθε αεράθλημα και τέλος να ρυθμίζουν ζητήματα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, προμήθειας, κατανομής και διακίνησης των διατιθεμένων υλικών και πόρων μεταξύ σωματείων, μελών και αεραθλητών.

Οι επιτροπές δεν διαθέτουν οικονομική αυτοδυναμία, αλλά οι ανάγκες τους εξυπηρετούνται από το ταμείο της ΕΛ.Α.Ο. Κάθε Επιτροπή Αεραθλήματος της ΕΛ.Α.Ο εκλέγει μεταξύ των μελών της Πρόεδρο, Γραμματέα, εκπρόσωπο-σύνδεσμο και τον αναπληρωτή του, για κάθε αεράθλημα στην αντίστοιχη Επιτροπή Αεραθλήματος της FAI.

5.2.   Έσοδα της ΕΛ.Α.Ο.

         Μετά το 1984 μειώθηκε σταδιακά η χρηματοδότηση που παρείχε η Π.Α στην Ομοσπονδία, η οποία και αυτή με τη σειρά της στήριζε τις Αερολέσχες.

Με την υπαγωγή της ΕΛ.Α.Ο στο Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, υποχρέωση της υπήρξε η διαχείριση κάποιων χρημάτων, αρκετά πιο περιορισμένα σε σχέση με την επιχορήγηση που υπήρχε στις αερολέσχες, από την Υ.Π.Α.

Κάθε αεραθλητικό σωματείο ή αερολέσχη για να αποτελεί μέλος της ΕΛ.Α.Ο. υποχρεούται να καταβάλλει εφάπαξ δικαίωμα εγγραφής και, μέσα στο πρώτο τετράμηνο κάθε χρόνου, ετήσια συνδρομή.

              Όλα τα σωματεία της ΕΛ.Α.Ο. και οι αεραθλητικές δράσεις υπάγονται στον έλεγχο και έγκριση της Γ.Γ.Α και του αθλητικού νόμου, ωστόσο σύμφωνα με το άρθρο 1.5 του καταστατικού της:  

  [...] Δεν επιτρέπεται στην Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία η επέμβαση με οποιονδήποτε τρόπο στη διοικητική και οικονομική αυτονομία των Σωματείων-μελών της[...]

              Πηγές εσόδων της ΕΛ.Α.Ο μπορεί να αποτελούν έσοδα[1] προερχόμενα από κάθε νόμιμη δραστηριότητα, όπως εισφορές, δωρεές, χορηγίες, διαφημίσεις, έσοδα από τέλεση αγώνων, δικαιώματα από τηv έκδοση Αεραθλητικής Ταυτότητας, κάρτας FAI IPPI, κάρτας FAI/IPC και FAI Sporting Licence σε αεραθλητές, καθώς και από τις συμμετοχές Αεραθλητικών Σωματείων και ατόμων σε συνέδρια, Παγκόσμιους, Διεθνείς και Πανελλήνιους αεραθλητικούς αγώνες και κάθε είδους εκδηλώσεις. Επίσης έσοδα μπορούν να υπάρξουν από τις τακτικές και έκτακτες επιχορηγήσεις εκ μέρους της Υ.Π.Α, της Γ.Γ.Α, της Ε.Ο.Α και οποιουδήποτε άλλου ελληνικού ή ξένου, κρατικού ή μη φορέα.

---

[1]    Καταστατικό ΕΛ.Α.Ο. Άρθρο 4 - Πόροι-Διαχείριση. (Ημερομηνία επικαιροποίησης: 23 Απριλίου 2005)

2000: Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία (ΕΛ.Α.Ο)

          Η Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία-ΕΛ.Α.Ο. (ELAO-NAC of Greece, Hellenic Aeronautical and Airsports Federation) γίνεται αναγνωρισμένη Αθλητική Ομοσπονδία από την Γ.Γ.Α. και καθιερώνεται στον χώρο του Αεραθλητισμού. Καταχωρείται ως μέλος της F.A.I και έχει την υποστήριξη του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών και Υπουργείου  Πολιτισμού, ενώ διέπεται από τις διατάξεις του αθλητικού νόμου και μπορεί να επιχορηγείται από το κράτος για τις δραστηριότητες της.     

         Στην Αθήνα 23 Απριλίου 2005 έγινε η τελευταία αναθεώρηση του καταστατικού της Ανωτάτης Αεραθλητικής Αρχής της Ελλάδος (άρθρο 19 παρ. 2, Ν2725/1999), της Ελληνικής Αεραθλητικής Ομοσπονδίας (ΕΛ.Α.Ο.). Το καταστατικό υπέγραψαν ο στρατηγός εν αποστρατεία Ευάγγελος Σαβράμης  Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και ο Αντώνης Παπαδόπουλος, Γεν. Γραμματέας. Επίσης διατήρησε και το αρχικό λογότυπο της Ε.ΑΛ.Ε, το οποίο χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα. (Έγγραφο 14)

           Στο 1^ο άρθρο του επικυρωμένου καταστατικού της ΕΛ.Α.Ο αναφέρεται ότι πρόκειται για την αθλητική Ομοσπονδία αεραθλημάτων και την ανώτατη οργάνωση των αεραθλητικών σωματείων στην Ελλάδα. Έχει την μορφή μη κυβερνητικού και μη κερδοσκοπικού, νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου σωματείου-Ομοσπονδίας και αποτελεί την υπερκείμενη αθλητική Ομοσπονδία για τον κλάδο των αεραθλημάτων (άρθρο 19 παρ. 2 Ν2725/1999).

Η  ΕΛ.Α.Ο, αναφέρεται στο καταστατικό της ότι:

[...] αποτελεί την συνέχεια της ΚΕΝΤΡIΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡIΚΗΣ  ΕΠIΤΡΟΠΗΣ (Κ.Α.Ε.) πoυ ιδρύθηκε τo 1928, πoυ μετωvoμάσθηκε σε ΑΕΡΟΛΕΣΧΗ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΑΛ.Ε) τo 1931, πoυ μετωvoμάσθηκε σε ΒΑΣIΛIΚΗ ΑΕΡΟΛΕΣΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (Β.ΑΛ.Ε.) τo 1934, πoυ μετωvoμάσθηκε σε ΕΘΝIΚΗ ΑΕΡΟΛΕΣΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.ΑΛ.Ε.) τo 1972, που μετωvoμάσθηκε σε ΕΘΝIΚΗ ΑΕΡΟΛΕΣΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕΡΟΝΑΥΤIΚΗ ΑΕΡΑΘΛΗΤIΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔIΑ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.ΑΛ.Ε.-Α.Ο.Ε.) και τελικά μετονομάσθηκε σε ΕΘΝΙΚΗ ΑΕΡΟΛΕΣΧΗ ΕΛΛΑΔΟΣ το 1994. [...]

Στους σκοπούς[1] της ΕΛ.Α.Ο, σύμφωνα με το άρθρο 2 του καταστατικού της, έχει εθνικούς και κοινωφελείς σκοπούς μεταξύ των οποίων οφείλει να:

[...] υποστηρίζει την σπουδαιότητα του Αεραθλητισμού, ως πολύπλευρης προσφοράς στους τομείς Νεολαίας, Τουρισμού, Κρατικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών και Εθνικής Άμυνας. Να καλλιεργεί, να αναπτύσσει και vα διαδίδει τo Αεροπορικό πνεύμα και τηv Αεραθλητική ιδέα με κάθε διατιθέμενο μέσο, σε όλη την επικράτεια. Να συμβάλει δια των μελών της, από κοινού μετά της πολιτείας, στην προστασία ταυ εθνικού πλούτου, της ανθρώπινης ζωής, της ιστορικής παρακαταθήκης, με την δημιουργία και οργάνωση εκδηλώσεων αναλόγου περιεχομένου[...] Επίσης μπορεί να :

[...]  συντονίζει τηv λειτουργία των Σωματείων-μελών, το αεραθλητικά υλικό που παραχωρείται ή προϋπάρχει, καθώς και να προκηρύσσει, εποπτεύει την διεξαγωγή Πανελλήνιων, Διεθνών και λοιπών αγώνων, να επιμελείται την συγκρότηση και προπόνηση των Εθνικών Ομάδων και την συμμετοχή της Εθνικής ομάδας του κάθε αεραθλήματος σε οργανωμένους αγώνες στο εξωτερικό και γενικά να υποβοηθά με κάθε υλικό και ηθικό μέσο τα Σωματεία, ώστε να αναπτύξουν τα αεραθλήματα, για το καλό του έθνους και ειδικότερα, της αθλούμενης νεολαίας. [...] Επιπρόσθετα έχει την δυνατότητα να:

[...] οργανώνει την εκμάθηση και προπόνηση των αεραθλημάτων στους αεραθλητές και να υποβάλει εισηγήσεις στα αρμόδια όργανα για την λήψη νομοθετικών ή άλλων μέτρων για την προώθηση και διευκόλυνση της ασκήσεως τωv αεραθλημάτων[...]  Τέλος, δικαιούται να:

[...] αποκτά διάφορους τύπους πτητικώv μέσωv διεθνών και ελληνικών κατηγοριών σύμφωνα με τις κατά περίπτωση ισχύουσες προδιαγραφές, ή οτιδήποτε άλλο μέσο ή εγκαταστάσεις για την υποστήριξη των σκοπών της. [...]

Η  ΕΛ.Α.Ο. είναι επίσης, υπεύθυνη για την οργάνωση και τον έλεγχο των πρωταθλημάτων και διοργανώσεων που γίνονται στην Ελλάδα, όπως είναι οι Πανελλήνιοι και Περιφερειακοί αγώνες, καθώς και για την τήρηση των  κριτήριων συμμετοχής σε Εθνικές Ομάδες.

              Το 2018 με τον εορτασμό των 90 χρόνων ιστορίας της, η ΕΛΑΟ κυκλοφόρησε (1928-2018) το επετειακό της φυλλάδιο, όπου αναφέρει ότι στην Ελλάδα:

[...] καθιερώθηκε στο χώρο του Αεραθλητισμού και με τα 90 και πλέον σωματεία -μέλη πήρε μέρος σε εκατοντάδες αγώνες οργάνωσε τέσσερεις γενικές συνελεύσεις της FΑΙ (1962, 1967, 1992 και 2007), συμμετείχε σε Αεραθλητικά Συνέδρια και εκδηλώσεις της FΑΙ και εκπόνησε όλους τους κανονισμούς που διέπουν τη λειτουργία των αεραθλημάτων. [...]

              Η Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία εδρεύει[2] στην Αεροπορική Βάση Δεκελείας και διοικείται από 11/μελές Δ.Σ. (Πίνακας 3) με την ιδιότητα του μέλους να είναι τιμητική και άμισθη. Οι Πρόεδροι που διετέλεσαν στην ομοσπονδία με την τελική της μορφή είναι οι κ.κ. ΣΑΒΡΑΜΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ (26.07.99 έως 01.12.12), ΜΑΛΑΜΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ (01.12.12 έως 01.12.16) και ΜΑΚΡΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ του οποίου η θητεία άρχισε από 01.12.16 και λήγει 01.12.2020.

---

[1]     Καταστατικό ΕΛ.Α.Ο.  Άρθρο 7. Ημερομηνία επικαιροποίησης: 23 Απριλίου 2005.

[2]    Η Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία βρίσκεται στην διεύθυνση: Αεροπορική Βάση Δεκελείας Τ.Θ. 51150, Τ.Κ. 14510 Νέα Κηφισιά. Στοιχεία επικοινωνίας Τηλ. 2109649788 Fax 2109649547 Email: elaoinfo@elao.gr. Ιστοσελίδα: http://elao.gr/web/index.html

Η ιστορική διαδρομή της ΕΛ.Α.Ο.

.    Η ιστορική διαδρομή της ΕΛ.Α.Ο.

         Πριν από την ίδρυσή της ως ΕΛ.Α.Ο, προηγήθηκε η δημιουργία διαφόρων φορέων με μορφή σωματείων πάντα συμβαδίζοντας παράλληλα και κοινά με την Πολεμική και Πολιτική Αεροπορία, το ελληνικό κράτος αλλά και την αγάπη των αεροπόρων (ιδιωτών και στρατιωτικών). Ο αεραθλητισμός στην Ελλάδα θεσμοθετείται από το 1928 με την ίδρυση αρχικά της «Κεντρικής Αεροπορικής Επιτροπής» (Κ.Α.Ε.).

         Ακολούθησε το 1931 η ίδρυση της «Αερολέσχης Ελλάδος» (ΑΛ.Ε.) ως σωματείο, το οποίο το 1937 μετονομάστηκε σε «Βασιλική Αερολέσχη Ελλάδος» (Β.ΑΛ.Ε.).

4.1    Σταθμός για τον ελληνικό αεραθλητισμό

           Στην Ελλάδα η ανάγκη δημιουργίας μιας Ομοσπονδίας για τα αεραθλήματα ήταν απαραίτητη καθώς δεν υπήρχε, συγκεκριμένη σχέση ανάμεσα μηχανοκίνητου και καθαρού αεραθλητισμού.

 [...]Τον παλιό καιρό υπήρχε η έννοια του "μηχανοκίνητου αθλητισμού" που ήταν κάτι σεβαστό μεν, αλλά διαφορετικό σαν ομάδα αθλημάτων. Στον αεραθλητισμό δεν έγινε διαχωρισμός μεταξύ του "μηχανοκίνητου αεραθλητισμού" σαν ομάδα αεραθλημάτων και του "καθαρού αεραθλητισμού" Το 1977 όταν δοκιμάσαμε να εισάγουμε την ανεμοπορία στην Γ.Γ.Α, μας είπαν ευθέως: "απαλλαγείτε από το αεροπλάνο και θα σας γράψουμε αμέσως". Το 1985 σε συνεννόηση με την ΓΓΑ συγκεντρωθήκαμε στο Ολυμπιακό Στάδιο, με τον στρατηγό Σαβράμη για να ιδρύσουμε μία "Ομοσπονδία Αεραθλητισμού" χωρίς τα μηχανοκίνητα.[...] [1].

             

              Το 1985, γίνεται αλλαγή της νομικής μορφής της Εθνικής Αερολέσχης Ελλάδος  (Ε.ΑΛ.Ε.) από πρωτοβάθμιο σωματείο, με μέλη σωματεία και φυσικά πρόσωπα, σε δευτεροβάθμιο σωματείο, με μέλη του μόνο τα αθλητικά σωματεία.

Το 1986 και στο πλαίσιο προαγωγής της Αεροπορικής Ιδέας, η ΕΛ.Α.Ο. συμμετέχει στην ίδρυση της Αεροπορικής Ακαδημίας Ελλάδος - Α.ΑΚ.Ε[2], την οποία και φιλοξένησε στα γραφεία της έως το 1989.

Το 1999, συνεχίζοντας την ωφέλιμη πορεία της προς τον αεραθλητισμό, η Εθνική Αερολέσχη Ελλάδος - Ε.Α.Ε. καταχωρείται στην Γενική Γραμματεία Αθλητισμού - Γ.Γ.Α. και λειτουργεί ως η επίσημη Αθλητική Ομοσπονδία του ελληνικού κράτους, ενώ μπορεί να μετέχει στον ευρύτερο αθλητικό σχεδιασμό της Ελλάδας. Η λειτουργία της Ομοσπονδίας και η προσφορά της στις αεροπορικές δραστηριότητες είναι ανελλιπής, καθώς την χρονική περίοδο 07.11.28 έως 26.07.99 έχουν σχηματιστεί είκοσι (20) Διοικητικά Συμβούλια οι πρόεδροι των οποίων αναγράφονται σε κατάλογο, ο οποίος βρίσκεται αναρτημένος σε ένα μεγάλο κάδρο στα γραφεία της ΕΛ.Α.Ο. (Πίνακας 3)

[...] Το 2000 όταν τελικώς ιδρύθηκε η Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία (ΕΛΑΟ), η κατάσταση στην ΓΓΑ είχε αλλάξει άρδην. Έπρεπε να υπάρξει μία ελληνική ομοσπονδία για κάθε διεθνή. Έτσι λόγω της FAI (Federation Aeronautique Internationalle) βρεθήκαμε αναγκαστικά σε κοινό φορέα με τα μηχανοκίνητα». [...]

[...]…Ο μηχανοκίνητος αεραθλητισμός ήταν δυνατότερος και επί δεκαετίες προσπαθούσε να καρπωθεί τα προνόμια του καθαρού αθλητισμού. Τελικός, δεν το πέτυχε. Πέτυχε όμως να χάσουν τα προνόμια που είχαν τα καθαρά αθλήματα, κυρίως η ανεμοπορία. Η αεραθλητική παιδεία είναι βαθιά ενσωματωμένη στην Πολεμική Αεροπορία άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Έτσι, υπάρχει σαφής επίγνωση της αξίας κάθε αεραθλήματος, καθαρού και μηχανοκίνητου. [...]

ΕΥΓΕΝΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ

Επικοινωνιολόγος, Σύμβουλος Στρατηγικής και Ανάπτυξης

---

[1]   Πικρός, Κ. (2012). «Ανεμοπορία και Πολεμική Αεροπορία» Αθήνα  σ.σ. 59. Εκδότης: Πικρός Κ. Ιδιωτική έκδοση.

[2]  Η Α.ΑΚ.Ε. ιδρύθηκε με την Απόφαση 4605/07.11.1986, του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, από 51 ιδρυτικά μέλη προερχόμενα από την Πολεμική Αεροπορία, την Εθνική Αερολέσχη Ελλάδος και επιστήμονες. Η Α.ΑΚ.Ε, θέτει στόχους εθνωφελούς χαρακτήρα και προάγει την Παγκοσμιοποίηση του ανθρωπισμού και του ελληνικού πολιτισμού. Η Α.ΑΚ.Ε. από την ίδρυση της, έως το 1989, φιλοξενήθηκε στα γραφεία της ΕΑΛΕ (ΜΤΑ-Ακαδημίας 27α). Το 1999 εκδίδει την 4/σέλιδη διμηνιαία εφημερίδα, με τίτλο «Αεροπορική Ιδέα», την οποία διένεμε, δωρεάν, σε 14.000 αποδέκτες (αποστράτους Π.Α, ΓΕΑ, Υπουργείο Παιδείας, σχολεία, εκκλησιαστικοί θεσμοί, οργανισμοί κ.λπ.) Από το 2011, η  εφημερίδα αποστέλλεται μόνο στα τακτικά μέλη και στο Γ.Ε.Α. Αναρτάται επίσης σε ηλεκτρονική μορφή στην επίσημη ιστοσελίδα της Ακαδημίας. Ανακτήθηκε 3 Μαΐου 2019, από http://www.aake.info/our-history/